Phụ gia nhiên liệu đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam với những quảng cáo như giúp hạn chế tạp chất có trong nhiên liệu trước khi đưa vào buồng đốt hay hòa tan các tạp chất ở kim phun, thành buồng đốt, piston... Các loại phụ gia này được bày bán nhiều tại các cửa hàng chuyên về phụ tùng, phụ kiện ô tô ở dạng bình dung dịch. Sản phẩm chủ yếu là hàng nhập của các thương hiệu nước ngoài như Bosh, Blue Chem, Liqui Moly, Forch… dùng cho động cơ chạy xăng hoặc diesel.
Phụ gia nhiên liệu được bán nhiều trên thị trường
Ông Nguyễn Đình Hùng, giảng viên khoa Kỹ thuật giao thông, bộ môn Ô tô-máy điện lực của Đại học Bách Khoa Tp.HCM cho biết, nếu không hiểu đúng bản chất hoạt động của từng động cơ thì nhiều người dùng chất phụ gia sẽ gây hậu quả xấu. Thông thường, một bình phụ gia có giá bán khoảng từ 140.000 Đồng đến 300.000 Đồng hoặc hơn. Thâm chí, loại rẻ chỉ khoảng 55.000 Đồng. Một lọ dung dịch phụ gia dung tích khoảng 300 ml có thể đổ vào bình nhiên liệu 50-60 lít.
Với nhiên liệu xăng, đa phần các ô tô hiện nay đều dùng động cơ phun xăng điện tử gián tiếp (EFI) hoặc trực tiếp (GDI). Đối với động cơ EFI, phụ gia và màng lọc sẽ phát huy tác dụng tại vị trí đầu kim phun là giữ lại các tạp chất có trong nhiên liệu trước khi đi vào buồng đốt. Các tạp chất (nếu còn) cùng nhiên liệu và không khí sẽ được trộn vào nhau ở bên ngoài trước khi qua xu-páp nạp vào trong buồng đốt.
Quá trình cháy diễn trong trọn thể tích buồng đốt. Các tạp chất (nếu còn) vẫn tham gia vào phản ứng cháy và bị thải ra ngoài. Phụ gia khi được trộn với nhiên liệu sẽ giúp phản ứng cháy và hiệu quả sinh công của động cơ tối ưu hơn.
Hệ thống EFI
Chính vì vậy, sử dụng phụ gia phù hợp cho loại động cơ EFI và GDI là điều đáng quan tâm hơn cả. Tuy vậy, ở nước ta hiện chưa có cơ quan, tổ chức nào kiểm nghiệm tính hiệu quả của các dung dịch này. Về phía các nhà sản xuất xe cũng không khuyến khích sử dụng mà luôn khuyên chủ xe tuân thủ nghiêm ngặt quy trình bảo dưỡng. Động cơ phun xăng điện tử trực tiếp GDI có kim phun đặt bên trong buồng đốt thì áp suất sẽ cao hơn nhiều so với việc kim phun đặt ngoài của EFI. GDI có ưu điểm là cho phép tạo ra vị trí cháy ở không gian tối ưu nhất chứ không nhất thiết là cháy trọn thể tích buồng đốt. Tuy vậy, trong một số trường hợp, điều kiện áp suất và nhiệt độ cao sẽ dẫn đến hiện tượng "tách pha" - nhiên liệu, nước tách riêng. Khi đó, nước bốc hơi hoặc chuyển thành dạng khác. Do tác dụng nhiệt, áp suất nên tạp chất có trong nhiên liệu sẽ biến thành chất khó hòa tan, khó phân hủy hơn. Tạp chất này lơ lửng trong kim phun hoặc bám vào thành van điều áp khiến cho kim phun bị tắc nghẽn, hư hỏng. Trong trường hợp này, dùng chất phụ gia sẽ mang lại hậu quả xấu.
Hệ thống GDI
Động cơ xe ô tô là một kết cấu vô cùng phức tạp. "Bệnh" của bộ phận này có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau và cách khắc phục cũng khác nhau. Do đó, nếu sử dụng phụ gia, người dùng cần hiểu rõ động cơ ô tô của mình thuộc loại nào? Phụ gia là loại dùng cho động cơ EFI hay GDI? Phụ gia có tác dụng làm sạch tạp chất ở kim phun hay trong buồng đốt?... Đặc biệt, chủ xe không nên lạm dụng chất phụ gia khi nhận thấy xe của mình yếu hoặc muốn kim phun, động cơ được làm sạch.Theo các chuyên gia giàu kinh nghiệm chăm sóc và bảo dưỡng xe hơi thì nếu tạp chất xuất hiện ở đầu kim phun chắc chắn sẽ khiến nhiên liệu cung cấp cho quá trình cháy không đều. Động cơ sẽ không phát huy được tối đa sức mạnh. Nếu tạp chất dính ở đầu kim phun nhiều thì có thể sẽ khiến đầu kim phun bị nghẽn hoàn toàn. Nếu chủ xe để hiện tượng này diễn ra lâu ngày thì có thể sẽ dẫn đến tình trạng hư hỏng nặng và buộc phải thay mới. Một trong những biểu hiện rõ nhất của việc đầu kim phun nhiên liệu bị tắc nghẽn là hiện tượng xe giật hoặc chết máy. Ngoài ra, khi một trong các kim phun nhiên liệu bị bẩn thì máy tính sẽ nhận ra lượng oxy không cháy hết ở hệ thống xả và sẽ tự động tăng cường phun nhiên liệu ở các kim phun. Điều này sẽ dẫn đến việc nhiên liệu bị tiêu hao nhiều hơn bình thường.