Vai trò của van thông khí các-te
Van thông khí các-te, hay còn gọi là PCV Valve (tên viết tắt của cụm từ Positive Crankcase Ventilation Valve). Đây là một bộ phận quan trọng trong hệ thống xả, có mối liên hệ lớn với dầu nhớt. Để vận hành hiệu quả, bất cứ chiếc xe nào (đặc biệt đối với là các dòng xe cũ, máy móc đã bắt đầu giảm tuổi thọ) cũng cần kiểm tra và thay PCV Valve định kỳ.
Đường đi của không khí
Sau khi hỗn hợp hòa khí được tạo thành bởi sự hòa trộn của nhiên liệu và không khí, nhờ tia lửa điện cao áp, một lượng nhỏ hỗn hợp khí trong buồng đốt sẽ cháy và luồn xuống các-te thoát qua khe hở piston - xy lanh - bạc xéc măng. Khoảng 70% hỗn hợp luồn xuống là nhiên liệu không cháy (HC), có thể pha loãng và gây ô nhiễm dầu động cơ, ăn mòn các bộ phận quan trọng, biến nhớt thành bùn. Ở tốc độ động cơ cao hơn, có thể gây rò rỉ dầu từ bề mặt động cơ kín khi áp lực khí các-te tăng.
Dù là với những động cơ mới hay cũ thì vấn đề này đều không tránh khỏi. Đặc biệt, ở những động cơ cũ, do quá trình bào mòn của các bạc xéc-măng, đồng thời do lực hấp dẫn khiến phit-tong bị tì nhiều về một phía gây nên hao mòn sẽ tạo khe hở rất lớn giữa pit-tong và thành xy-lanh. Để khắc phục vấn đề này, các nhà chế tạo đã sử dụng một ống thông khí gọi là “Road Draft Tube” đưa vào hộp các-te. Nhờ Road Draft Tube, không khí sinh ra trong quá trình động cơ hoạt động sẽ tự thoát ra bên ngoài. Phương thức trên tuy mang lại hiệu quả cao, nhưng lại gây ô nhiễm không khí nên đã bị các tổ chức môi trường phản đối gay gắt.
Sơ đồ hoạt động của PCV
Trước vấn đề nan giải này, các nhà chế tạo đã dày công nghiên cứu và cho ra đời PCV Valve. PCV Valve sẽ đảm nhận nhiệm vụ loại bỏ hỗn hợp hòa khí, khiến chúng không thể cháy và luồn xuống các-te, qua đó loại bỏ được áp lực khí sinh ra trong quá trình động cơ hoạt động. Đồng thời, đưa hỗn hợp hòa khí quay trở lại hệ thống nạp, sau đó đốt cháy hết trong buồng đốt cùng hỗn hợp nhiên liệu.
Như vậy, PCV Valve đã khắc phục được những hạn chế của Road Draft Tube là không làm ô nhiễm môi trường; tránh được tình trạng các-te ẩm; không để hòa khí chưa cháy hết hòa vào nhớt động cơ, gây thoái hóa nhớt, tạo bùn, làm tắc lọc và tổn hại động cơ.
Nguyên nhân PVC Valve hư hỏng
Do quá trình đóng mở liên tục, hỗn hợp hòa khí cháy không hết, áp suất và hơi nóng thường xuyên chuyển qua làm tắc nghẽn, liệt, mòn khiến PVC Valve đóng mở thiếu chính xác. Tuy nhiên, trường hợp này chỉ thường xuyên xảy ra đối với những xe không được thay nhớt và kiểm tra định kỳ, động cơ không làm việc hết công suất khi chỉ di chuyển trên những đoạn đường ngắn.
Rất nhiều lái xe có quan niệm, xe đi ít thì sẽ tốt. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn không chính xác bởi việc không sử dụng xe thường xuyên sẽ làm các-te ẩm, hỗn hợp khí cháy không hết, thêm acid làm nhớt động cơ nhanh đi xuống và thoái hóa thành bùn. Thời điểm ngưng hoạt động chính là lúc động cơ dễ bị hao mòn nhất. Lúc này các bộ phận sẽ ma sát trực tiếp với nhau mà không có dầu bôi trơn do nhớt đã được chảy về các-te. Để khắc phục vấn đề trên, một số hãng nhớt như Castrol magnatec đã sử dụng các phân tử thông minh, giống như nam châm bám dính ở các bề mặt, đặc biệt bám vào thành xy-lanh và pit-tong, tạo một màng nhớt bảo vệ động cơ vượt trội ngay từ khi khởi động.
Khi PCV bị nghẹt, cần phải thay thế để quá trình thoát khí điều hòa áp suất các-te động cơ diễn ra trơn tru, hạn chế tối đa hiện tượng rỉ nhớt. Các chuyên gia khuyên rằng, nên thay PCV Valve khoảng 50.000km. Đối với những động cơ PCV Valve đặt trên nắp máy, người sử dụng xe có thể tự thay nếu hiểu rõ. Còn với những động cơ PVC không nằm ở vị trí thuận thì bạn phải nhờ đến kỹ thuật viên xử lý.
Trên thực tế, rất ít khi chủ xe biết và quan tâm đến PCV Valve. Mặt khác, sách hướng dẫn bảo dưỡng định kỳ cũng gần như không đề cập tới bộ phận này. Bởi vậy, tốt nhất bạn nên thay nhớt đúng kỳ hạn, kiểm tra PCV Valve và thay khí cần thiết.